Segunda, Maiu 19, 2025
Time Timor Magazine
NEWSLETTER
No Result
View All Result
  • Varanda
  • Profil
  • Kultura
  • Edukasaun
  • Politika
  • Ekonomia
  • Opiniaun
    Sarani TL Kontinua Reza ba Amu Papa

    Sarani TL Kontinua Reza ba Amu Papa

    Komunidade Bebonuk Afeta Eviksaun Governu Seidauk Indeminiza

    Komunidade Bebonuk Afeta Eviksaun Governu Seidauk Indeminiza

    Parlamentu Orgaun Soberana La’os Fatin Hodi Tinzu

    Parlamentu Orgaun Soberana La’os Fatin Hodi Tinzu

    Udan La To’o Oras : Bee Nakonu Iha Cidade Dili

    Udan La To’o Oras : Bee Nakonu Iha Cidade Dili

    Eventu Konsulta Popular –  Faze Desidi Vitoria Povu Maubere

    Eventu Konsulta Popular Desidi Vitoria Povu Maubere

  • Portugues
    Lenda Santa Maria Egipcíaca

    Lenda Santa Maria Egipcíaca

Time Timor Magazine
  • Varanda
  • Profil
  • Kultura
  • Edukasaun
  • Politika
  • Ekonomia
  • Opiniaun
    Sarani TL Kontinua Reza ba Amu Papa

    Sarani TL Kontinua Reza ba Amu Papa

    Komunidade Bebonuk Afeta Eviksaun Governu Seidauk Indeminiza

    Komunidade Bebonuk Afeta Eviksaun Governu Seidauk Indeminiza

    Parlamentu Orgaun Soberana La’os Fatin Hodi Tinzu

    Parlamentu Orgaun Soberana La’os Fatin Hodi Tinzu

    Udan La To’o Oras : Bee Nakonu Iha Cidade Dili

    Udan La To’o Oras : Bee Nakonu Iha Cidade Dili

    Eventu Konsulta Popular –  Faze Desidi Vitoria Povu Maubere

    Eventu Konsulta Popular Desidi Vitoria Povu Maubere

  • Portugues
    Lenda Santa Maria Egipcíaca

    Lenda Santa Maria Egipcíaca

No Result
View All Result
Time Timor Magazine
No Result
View All Result

Guida Castro “99 Ha’u Hahú Vota ba Dahuluk Hodi Determina Futuru Timor – Leste”    

Time Timor by Time Timor
Augostu 31, 2022
in Politika
4 min read
0
Home Politika
60
SHARES
76
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Loron 30 fulan Agusto tinan 1999, Povu Timor – Leste hala’o votasaun ba konsulta popular ou votasaun ba opsaun simu otonomia no rejeita otonomia husi Negara Kesatuan Republik Indonesia (NKRI).

RELATED POST

Tinan 2025: Rangking Liverdade Imprensa TL Monu

Klinika La Fo Aimoruk ba Inan – Isin Rua

Refleta ba  loron 30 fulan Agostu tinan 2022, Timor – Leste, komemora ona, loron konsulta popular ba dala 23(30-8-1999 – 30-8-2022).

Guida Castro e Sousa, hanesan sidadaun ida ne’ebé hela iha parte Caicoli – Dili dehan, tempu ne’eba, nia atinzi ona tinan 17, nune’e konsege vota,  hodi determina distinu povu  Maubere, nune’e, ohin loron ema hotu bele moris hodi goja iha País ida ne’e. 

“Iha loron 30 fulan Agustu 1999, Tinan 23 liu ba kotuk,  haú mós vota tanba kompleta ona tinan sanulu resin hitu (17). Maske la’os ema funu na’in maibé husi votasaun ne’e, nia resultadu mak ohin loron  ita livre ona, hodi moris  hanesan País ida. Tanba ne’e ha’u, orgullu sai hanesan Timoroan tanba  iha tempu difisil bele vota iha folin ba ukun rasik aan,” istoria ne’e, hato’o husi Guida Castro ba Time Timor iha Jardim 5 de Maiu, Colmera – Dili, bainhira partisipa iha feira ba komemorasaun loron konsulta popular ba dala 23.      

Sidadaun ne’e dehan, bainhira atu vota no depois vota, antes loron 30 fulan Agostu tinan 1999, situasaun iha Dili laran, hahú manas. Nune’e hamutuk ho familia, evakua ba Becora, Mota – Ulun, parte Karau Mate nian.

 “Triste tebes bainhira votasaun hotu. Aat liutan tama ba anunsia rezultadu konsulta popular nian iha loron  4 fulan  Setembru 1999, ahi komesa suar iha Dili laran, ema mate, uma sira hetan estragus. Maibé ami halai ba parte Becora, hodi salva aan, husi situasaun perigu,” nia konta.

 Antes  termina dada lia ho Media ne’e, husu ba Timoroan hotu, iha era  liverade nia laran, tenke hadomi malu, respeita malu nafatin, tanba ukun aan ida ne’e, la’os mai le’et deit.

“Hosi terus, matan be’e, ruin no ran mak ita sai Nasaun ida. Timoroan sira tenke orgullu, moris dame- malu, paz no moris iha estabilidade nia laran sai ita hotu nia responsabilidade. Diferensa ideas, diferensa politika, no organizasaun iha fiar no arte ritual, ou arte marsiais, labele haketak Timoroan sira.”Guida husu hodi hakotu.

Intervensaun no mensajen paz husi PR iha loron konsulta Popular ba dala 23

Presidente da Repúblika José M Ramos Horta, liuhusi nia deskursu iha Jardin 5 de Maiu – Colmera, Dili rekonese hodi dehan, – Antes akontese loron konsulta popular, Timoroan sira moris iha situasaun sira ne’ebé  perigu, maibé tanba ho Frente Armada, Frente Klandestina no Frente Diplomata, konta mós  apoiu husi Igreja, no Nasaun lubuk ida, Portugal, Indonesia no seluk tan, Timor – Leste,  bele realiza konsulta popular iha loron 30 fulan Agostu tinan 1999.

Tuir Ramos Horta, bainhira ONU atu realiza eleisaun ida, primeiru kondisaun ida tenke iha situasaun kalma.   Situasaun Timor – Leste nian, fase ba votasaun iha loron 30 de Agostu, maske iha dezafiu, maibe la impede totalmente votasaun ne’ebé mak iha.

Tanba ne’e, Presidente agradese ba apoiu husi parte hotu inklui heroi sira hotu, hahú husi Proklamador Francisco Xavier do Amaral, Niculau Lobato no sira seluk.

Presidente mós husu ba Timoroan sira, iha era liverdade buka  hodi moris iha dame no paz nia laran, só nune’e de’it mak labele repete fali Guera Civil hanesan akontese ona iha pasadu.

Foto Google

“Tanba saida Guera Civil mosu hahú tinan 1975, hodi ikus mai dura ba tinan 24.  Timoraon sira mak estraga malu. Ita mak karega  kilat ba malu. Ita mak ohon malu. Ita mak asalta malu. Tanba ne’e, ita labele hatudu lima ba malu bebeik, espesialmente iha tempu liverdade nia laran nune’e, fó biban ba dezenvolvimentu”, deskursu Presidente.

Ligsaun ho eventu komemorativu loron konsulta popular ba tinan 2022, Ministru Estatal Miguel de Carvalho Amaral, atual Presidente komisaun organizadora ba eventu sira dehan, – Atividades no eventu komemorasaun nian hala’o hotu kobre Munisípiu sira hotu, la’ós de’it iha kapital Dili.”

Obserbasaun Jornalista Time Timor iha Jardin 5 de Maiu, eventu komemorativu loron konsulta popular asiste direta husi Presidente Repúblika José M. Ramos Horta, hamutuk ho funsionar Estatal, parte Siguransa no Defese inklui komunidade sira iha parte Colmera no Motael nian.

Parte importante ida ba atividade desportiva, hodi komemora loron konsulta popular, bensedor ou manan na’in sira hotu, hetan premiu husi emprezariu lokal no Internasional sira lubuk ida ne’ebé hala’o knar iha Timor – Leste **** (TTM)

Tags: loron konsulta popular ba dala 23
Share24Tweet15Share6

Related Posts

Tinan 2025: Rangking Liverdade Imprensa TL Monu
Politika

Tinan 2025: Rangking Liverdade Imprensa TL Monu

Maiu 4, 2025
Klinika La Fo Aimoruk ba Inan – Isin Rua
Politika

Klinika La Fo Aimoruk ba Inan – Isin Rua

Abril 30, 2025
Hala’o Knar ho responsabilidade Povu Hato’o Gratidaun ba PNTL
Politika

Hala’o Knar ho responsabilidade Povu Hato’o Gratidaun ba PNTL

Marsu 27, 2025
Reconciliação iha Perspetiva Social
Edukasaun

Reconciliação iha Perspetiva Social

Dezembru 12, 2024
Ezijensia  Ukun Rasik Aan Povu Tenki Moris Diak, iha Paz – Estabilidade no Justisa
Politika

Ezijensia Ukun Rasik Aan Povu Tenki Moris Diak, iha Paz – Estabilidade no Justisa

Novembru 29, 2024
Politika

Regina “Politika Komite 12 Novembru Hapara Pensaun La Justu”

Novembru 12, 2024
Next Post
Sarani Katolika  TL Simu Cardeal  Timorense

Sarani Katolika  TL Simu Cardeal  Timorense

Asosiasaun Loesaid   Koleta Haree Hektares 275

Asosiasaun Loesaid   Koleta Haree Hektares 275

Hanoin Hikas Prezensa João Paul II- Cristal Realiza Misa Asaun Grasa  

Hanoin Hikas Prezensa João Paul II- Cristal Realiza Misa Asaun Grasa  

Fulan Outubru  IEC Realiza Peregrinasaun ba Munisipíu 14

Fulan Outubru IEC Realiza Peregrinasaun ba Munisipíu 14

Hodi hetan Futuru Di’ak: Idade Infantil Kontinua La Asesa ba Edukasaun

Hodi hetan Futuru Di’ak: Idade Infantil Kontinua La Asesa ba Edukasaun

Discussion about this post

Kalohan Hosting
ADVERTISEMENT
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact Us
Call Us: +670 7704 2527

© 2021 Time Timor Magazine - Hosted by Kalohan.NET.

No Result
View All Result
  • Varanda
  • Profil
  • Kultura
  • Edukasaun
  • Politika
  • Ekonomia
  • Opiniaun
  • Portugues

© 2021 Time Timor Magazine - Hosted by Kalohan.NET.

Dep